Wzmacniacze - porady serwisowe

[Kowalski]

Tekst z forum audiokarma:

 

Kilka ostrzeżeń i zaleceń od osoby, która od 1973 roku zajmuje się naprawą sprzętu tranzystorowego na poziomie elementów:
 

• Zamiana elementów, takich jak tranzystory końcowe, z jednej strony na drugą to zły pomysł. Można w ten sposób łatwo uszkodzić sprawny kanał albo spalić dobre tranzystory końcowe, wkładając je do „uszkodzonego” kanału.
   

• Zawsze używaj „dim bulb testera” (czyli testera z żarówką szeregowo) albo autotransformatora z regulacją napięcia i pomiarem prądu (Variac) podczas pierwszego uruchamiania urządzenia po wymianie elementów w końcówkach mocy lub w zasilaczu.
   

• Zalecam najpierw przeprowadzenie pełnej diagnostyki i usunięcie konkretnej usterki, zanim zabierzesz się za „recapping” (czyli masową wymianę kondensatorów) czy inne elementy wymieniane przy okazji renowacji. Bardzo łatwo popełnić błąd: zamienić wyprowadzenia tranzystora, pomylić biegunowość kondensatora albo diody. Już teraz masz problem, który przeszedł z jednego kanału na oba – wymienianie innych elementów przed naprawą podstawowej usterki może tylko stworzyć nowe problemy i jeszcze bardziej utrudnić diagnozę.
   

• Zacznij od wyczyszczenia potencjometrów i przełączników (np. Deoxitem lub FaderLube), by wyeliminować możliwość zakłóceń przez zabrudzone styki – to znacznie pomaga w lokalizacji usterek. Ten odbiornik nie ma przekaźnika zabezpieczającego głośniki, ale ma przełącznik wyboru kolumn – jeśli jest zabrudzony, może powodować słabe wyjście dźwięku. (Akai AA 1030)
   

• Następnie sprawdź napięcia zasilające końcówki mocy: główne +39V i -39V, a także dodatkowe -42V dla stopnia wzmacniającego (Akai AA 1030). Użyj multimetru albo – jeszcze lepiej – oscyloskopu, jeśli masz dostęp. Oscyloskop pokaże ewentualne tętnienia (ripple), które mogą wskazywać na uszkodzony kondensator filtrujący w zasilaczu.
   

• Jeśli zasilania wyglądają dobrze, sprawdź napięcie DC na wyjściu (powinno być bliskie 0V) i ustaw prąd spoczynkowy (bias) na 30mV (Akai AA 1030). Jeżeli te wartości są prawidłowe, zazwyczaj oznacza to, że tranzystory końcowe i sterujące są sprawne, podobnie jak większość elementów w torze audio.
   

• Jeśli te pomiary są nieprawidłowe, sprawdź napięcie między bazą a emiterem (B-E) tranzystorów końcowych. Uważaj, aby nie zrobić zwarcia podczas pomiaru. Podłącz małe krokodylki do bazy i emitera przy wyłączonym zasilaniu i odłączonym urządzeniu, a następnie włącz zasilanie i zmierz napięcie. Jeden tranzystor powinien dawać 0,5–0,6V, a drugi -0,5 do -0,6V.
   

• Jeśli nie można ustawić biasu lub napięcia są niewłaściwe, wyłącz urządzenie, odłącz zasilanie i wykonaj pomiary rezystancji elementów wzmacniacza. Autor używa do tego analogowego miernika Triplett, który dobrze się sprawdza. Napięcie B-E powyżej 0,6V zwykle oznacza przerwany tranzystor. Zwarcia w tranzystorach końcowych są częste i często powodują przepalone bezpieczniki i inne uszkodzenia (np. przegrzanie) na płycie wzmacniacza. Sprawdź też rezystory emiterowe (białe porcelanowe) i inne bezpiecznikowe – powinny mieć odpowiednie rezystancje.
   

• Gdy znajdziesz i wymienisz uszkodzone elementy, uruchom wzmacniacz przez „dim bulb tester”. To nic innego jak żarówka (60–75W) wpięta szeregowo z przewodem zasilającym. Po włączeniu żarówka powinna na chwilę zaświecić jasno, a potem przygasnąć. Jeśli pozostaje bardzo jasna – masz zwarcie.

 

[Kowalski]

19 minut temu, Kowalski napisał(a):

Zamiana elementów, takich jak tranzystory końcowe, z jednej strony na drugą to zły pomysł. Można w ten sposób łatwo uszkodzić sprawny kanał albo spalić dobre tranzystory końcowe, wkładając je do „uszkodzonego” kanału.

To może mieć sens w sytuacji gdy jeden kanał niedomaga. Jeśli zamiana końcówek nie skończyła się wybuchem, to kusi przekładanie elementów ze sprawnego kanału na ten niesprawny wymiennie. Prawdopodbnie w ten sposób załatwiłem Onkyo A-8640, nie do ogarnięcia po takim pomyśle.

 

ps, niestety Onkyo nie miało w zwyczaju podawać napieć w Service Manual, więc grzebanie w tym dla początkującego to podróż ciemną doliną z przepaścią na końcu. Onkyo nie istnieje, ale firmy, które  nie bały się napięć w SM dalej chyba działają. 

Edytowane 13 Lipca przez Kowalski

[Kowalski]

• Przed demontażem czy rozlutowaniem należy zrobić jak największą ilość zdjęć. Każdy kabelek, tranzystor, kondensator lub mała grupa, z wyraźnymi napisami, z każdej świata strony włącznie z dupy strony. Na płycie lub w SM mogą być błędy w napisach (zwłaszcza w Onkyo :)) 
  Śrubki do OPISANYCH pojemników z podziałem np. front, tył, płyta itp. Zaoszczędza to 50-90% czasu.