Important Charakterystyka odtwarzania

[justified]

To jak będzie grał nasz magnetofon zależy od charakterystyki jaką mu nadał producent. Aby grał jak należy, zakładamy ze zgodnie z danymi serwisowymi, musi być wyregulowany. Decki z wyższej półki posiadają często więcej możliwości regulacji niż średniaki i to może przysporzyć nam problemów. Po prostu więcej do "pokręcenia" dla niewprawionych "serwisantów".

Niektóre decki wymagają tylko sprawdzenia charakterystyki odtwarzania (Playback response) i to w sumie fajne rozwiązanie, ale wiele modeli jest wyposażona w możliwość korekcji krzywej odtwarzania. Dodam jeszcze, że korekcja odbywa się dla wysokich częstotliwości a średnie i niskie załatwiamy ustawieniami wzmocnienia (Playback gain), czyli tzw. poziomy odtwarzania.

 

Dla przykładu Nakamichi BX-300. Producent ustawia charakterystykę fabrycznie ale pozostawia możliwość korekcji w punktach 1 i 2. Dzięki kombinacji (zwieranie) styków mozemy wpłynąć na końcowy efekt odtwarzania wysokich częstotliwości 10kHz+.

 

 

 

 

Jak to sprawdzić? Jak regulować?

Posłużę się przykładem magnetofonu Technics RS-B100. Dzięki niemu sprawę zgłębiłem. bo jak kiedyś wspomniałem, był "pokręcony" niemiłosiernie. Pokręcenie level Master .

Przede wszystkim zaczynamy od ustawienia poziomów odtwarzania. Pomijam wszystkie oczywiste sprawy serwisowe. Deck jest sprawny mechanicznie.

 

Poziomy - Playback level. Dla 315Hz na wyjściu 0,7V +-80mV dla obu kanałów. Potrzebna taśma testowa z takim sygnałem, nagrana strumieniem 160nWb/m Koniec kropka.

 

 

 

Po tej regulacji sprawdzamy odpowiedź częstotliwościową odtwarzania - Playback frequency response

 

 

Aby przez to przebrnąć musimy zrozumieć co autor nam tu namalował za wykresy i jak je czytać. Co ma być na wyjściu?

Instrukcja serwisowa stosuje wiele skrótów, bo zakłada, że jesteśmy inżynierami. Spróbuje to wyjaśnić tak aby wszyscy Ci, którzy chcą sami regulować zrozumieli.

 

Musimy z naszym sygnałem mierzonym na wyjściu z decka zmieścić się w przedziale (oś Y - pionowa dB) pomiędzy niebieską a zieloną strzałka wskazującą poziom sygnału dla danej częstotliwości (od 63Hz do 12,5kHz) taki przedział pomiarowy założył producent.

Narzędziem niezbędnym jest taśma pomiarowa 160nWb/m -20dB lub substytut często spotykany 250nWb/m -24dB nagrana na całej szerokości. Jeżeli takiej nie posiadamy to można sobie ją nagrać na dobrze wyregulowanym magnetofonie. Chodzi o to żeby zarówno mechanicznie wysokość głowicy była poprawna jak i nastawy elektroniki fabryczne. Innego wyjścia nie ma. Taka taśma nie będzie super dokładna ale pozwoli zbliżyć się a nawet w wielu przypadkach trafić w poprawne nastawy, bo margines jest dość spory, co widać na wykresie. Jak nagrać taką taśmę to może opiszę następnym razem.

Dobrze. Mamy taśmę. Taśma jest nagrana -20dB od poziomu 0dB wyświetlacza (czyli naszego ustawionego 0,7V+-80mV). Patrząc na wykres dla częstotliwości 315Hz (żółta strzałka) na wyjściu z decka będzie około 70mV. Może być 60mV może 80mV. Jeżeli poziomy są poprawnie ustawione to się zmieścimy. Dlaczego akurat 70mV?

Dlatego, że posługujemy się jednostkami logarytmicznymi: decybele (dB). Jezeli 0,7V jest naszym 0dB przy taśmie do ustawiania poziomów to taśma nagrana -20dB powinna dać nam sygnał 10 razy niższy, czyli 700mV/10 = 70mV.

Zresztą mnożniki do łatwego obliczenia czy mieścimy się "w charakterystyce" serwisowej zaraz podam.

OK. Odtwarzamy naszą taśmę i mamy około 70mV dla 315Hz. Poniżej tej częstotliwości zazwyczaj jest OK i mieścimy się pomiędzy -1dB a +4dB. Najważniejsze będą wyniki po prawej od 315Hz. Tasma powinna zawierac częstotliwości: 63Hz, 315Hz, 1kHz, 10kHz i 12,5kHz.

Sprawdzamy wartości na wyjściu z magnetofonu kolejno dla coraz wyższych częstotliwości. Z wykresu wynika, że od 500Hz do 10kHz powinniśmy się zmieścić w zakresie +3dB -2dB. jeśli dla tych wartości mamy ciągle nasze około 70mV (to jest nasze 0dB, punkt odniesienia) to jest OK ale co jak mamy 55mV albo 85mV? No to musimy sprawdzić czy tak może być.

Pomiary:

Zakładamy że dla 10kHz mamy 85mV a dla naszej bazy pomiarowej 0dB spodziewane "około 70mV" przy 315Hz oscyloskop lub  multimetr wyświetla 65mV. Żeby była jasność. Spodziewamy się teoretycznego 70mV a z pomiarów mamy 65mV to liczymy wszystko od naszego 0dB = 65mV bo tak jest w naszym wypadku.

 

Przeliczenie wzmocnienia:

-24dB x0.063096
-20dB x0.1
-2dB x0.794328
-3dB x0.707946
-4dB x0.630957
+0,5dB x1,059254
+1dB x1.122018
+2dB x1.25
+3dB x1.412538
+4dB x1.584893

 

Mamy się zmieścić pomiędzy +-2dB czyli sprawdzamy:

-dolna granica 65mV x 0.79 = 51mV

-górna granica 65mV x 1.41 = 91.6mV

 

No i jest OK. dla 85mV mieścimy się w charakterystyce. Przypominam ze wartości powinny być możliwie zbliżone dla obu kanałów. Sprawdzamy jeszcze dla 12.5kHz. Zakładamy, że dla 12,5kHz na wyjściu mamy 90mV, Tu przedział jest następujący +4dB -3dB:

-dolna granica 65mV x 0.7 = 45.5mV

-górna granica 65mV x 1.58 = 102mV

Jest OK.

Jesteśmy pewni, że następna regulacja czyli Overall frequency response - ustawienie BIAS (prąd podkładu zapisu) będzie miarodajna i materiał nagrany na naszym a odtwarzany na innym magnetofonie będzie brzmiał prawidłowo .

 

 

 

Pozostawiam tę część bez komentarza, bo na podstawie wcześniejszych opisów powinno być wszystko jasne. W razie pytań będziemy dyskutować.

 

A w sumie to coś napiszę.

Pamiętajmy o warunkach początkowych pomiarów. Zaznaczyłem je ramkami. Wszelkie wzmocnienia regulujemy na generatorze (w aplikacji generatora).

Zasada podczas regulacji BIAS jest podobna i widzimy, że prawidłowa charakterystyka odtwarzania jest tu warunkiem koniecznym.

Na wejście magnetu "wpuszczamy" taki poziom sygnału 1kHz aby na wyjściu otrzymać -20dB czyli nasze 0.7V/10=70mV.

Wrzucamy taśmę typu 1, dla której będziemy BIAS ustawiali. Polecam TDK AD dla RS-B100 tak z pierwszej połowy lat 80'. Może być Samsung SQC (bardzo dobre taśmy), TDK D, Sony Super HF. Tak naprawdę drobne rozbieżności są tu bez znaczenia bo i tak to korygujemy podczas kalibracji - ważne jest abyśmy znaleźli się w polu tolerancji.

No i lecimy. Record ON. Zmieniamy częstotliwość generatora (może być telefon z apką) i obserwujemy poziom sygnału na wyjściu kolejno dla 1kHz, 8kHz, 10kHz, 15kHz i sprawdzamy czy jesteśmy pomiędzy naszymi krzywymi serwisowymi. Jak nie to korygujemy podkówkami od BIASu aż będzie OK. Po korektach sprawdzamy ponownie wzmocnienie zapisu dla 1kHz i 0dBVU (0.7V na wyjściu) robimy ewentualnie korektę i jeszcze raz sprawdzamy BIAS dla -20dB kolejno dla 1kHz, 10kHz i 12.5kHz.

KONIEC.

[ke_raj]

@justified 

[Jakub K]

Jak tak dalej pójdzie to Grzegorzu będziesz Naczelnym Serwisantem RP  
O taki opis mi chodziło